در شهادت دادن مردان بر زنان مقدّم اند!
براى حفظ اعتماد و خوشبينى بههمديگر و آرامش روحى طرفين و جلوگيرى از فراموشى، انكار و سوء ظنّ، بايد
بدهىها نوشته شود و براى اطمينان و حفظ قرارداد از دخل و تصرّف احتمالى
طرفين، سند بايد با حضور طرفين و توسط شخص سوّمى نوشته شود.
درآيه 282 سوره مباركه بقره كه طولانى ترين آيه قرآن است، بعد از بيان
احكام مربوط به انفاق در راه خدا و همچنين مسأله رباخوارى، احكام و مقررات
دقيقى براى امور تجارى و اقتصادى بيان شده تا سرمايهها هر چه بيشتر رشد
طبيعى خود را پيدا كنند و بنبست و اختلاف و نزاعى در ميان مردم رخ ندهد.
در مقاله قبل نكاتي از اين آيه قرآن را بيان كرديم و در اين نوشتار بنا داريم تا برخي نكات ديگر را مطرح كنيم.
قبلاً گفتيم كه در اين آيه نوزده دستور مهم در مورد داد و ستد مالى به ترتيب بيان شده است.
ما در اين قسمت يكي از اين موارد را بررسي مي كنيم:
درنخستين حكم اين آيه خداوند متعال مىفرمايد: "اى كسانى كه ايمان
آوردهايد! هنگامى كه بدهى مدت دارى (به خاطر وام دادن يا معامله) به
يكديگر پيدا كنيد آن را بنويسيد" (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا
تَدايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ).
ضمناً از اين تعبير، هم مساله مجاز بودن قرض و وام روشن مىشود و هم تعيين مدت براى وام ها.
قابلتوجه اينكه در آيه، كلمه "دِين" به كار برده شده نه قرض، زيرا قرض تنها درمبادله دو چيز كه مانند يكديگرند به كار مىرود، مثل اينكه چيزى را وام
مىگيرد كه بعداً همانند آن را برگرداند ولى دِين هرگونه بدهكارى راشامل مىشود، خواه از طريق قرض گرفتن باشد يا معاملات ديگر مانند اجاره و
صلح و خريد و فروش، كه يكى از طرفين چيزى را به ذمه بگيرد.
بنابراينآيه مورد بحث شامل عموم بدهىهايى مىشود كه در معاملات وجود دارد، مانند
سلف و نسيه، در عين اينكه قرض را هم شامل مىشود، و اينكه بعضى آن را مخصوصبيع سلف دانستهاند كاملاً بى دليل است، هر چند ممكن است شأن نزول آن بيع
سلف باشد.
سپس براى اينكه جلب اطمينان بيشترى شود و قرار داد از مداخلات احتمالى طرفين سالم بماند، مىافزايد: "بايد نويسندهاى از روى عدالت (سند بدهكارى را) بنويسد" (وَ لْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كاتِبٌ بِالْعَدْلِ).
برچسب ها : مطالب ديني