مدخل هاي شيطان را بشناسيم

شيطان مانند ساير موجودات به عبادت مشغول بود، ولي در يك آزمايش الهي فرمان خدا را انكار كرد و به خاطر حس نژاد پرستي، نظر به اينكه نژاد او از آتش و برتر از انساني است كه از خاك آفريد شده است و به خاطر تكبر و تعصب و حسد، علاوه بر عمل نكردن به فرمان خداوند، به جاي عذرخواهي و توبه اعتراض كرد.

بنابراين خداوند او را بد نيافريده است بلكه شيطان بد عمل كرده است و مي توانست توبه كند.

ازخداوند عمر طولاني تا دامنه قيامت براي گمراه كردن مردم درخواست كرد. خداوند هم يا به خاطر پاداش عبادت هاي قبلي يا آزمايش انسان، براي مدت طولاني به او مهلت داد و در مقابل وسوسه ها و الهامات شيطاني انسان را با فرستادن انبياء مجهز ساخت و در برابر لغزش هاي انسان، درب توبه را به روي او گشود.

در قرآن و روايات براي شيطان تورهايي بيان شده است از قبيل: لقمه حرام، شرابو قمار، شايعات، تفرقه ها، تماس و هم نشيني با نااهلان اعم از دوست، همسايه، معلم، شاگرد، عجب و غرور، آرزوهاي نابجا، تبليغات سوء، زرق و برق طاغوت ها، و ....

ما در اين نوشتار ورودي هاي شيطان از راه هاي غضب و خشم، هواپرستي و فحشا و منكر را بررسي مي كنيم:

خشم و غضب:

از كمين هاي مهم شيطان، كمين گاه خشم وغضب مي باشد. خشم شعبه اي از ديوانگي است زيرا در آن حالت عقل از كار مي افتد، كنترل انسان از دست مي رود و از خود غافل و بيگانه مي شود.

چهفرصتي طلايي تر از اين فرصت براي دشمن خواهد بود؟ با از دست رفتن كنترل و انزواي عقل اعضاي بدن به ويژه زبان به فرمان دشمن ها شده، فاجعه ها مي آفريند.

بي دليل نيست كه خشم و غضب را سپاهي از سپاهيان دشمن مي شناسند. آن گونه كه حضرت علي عليه السلام به حارث همداني مي فرمايد: «احذر الغضب فإنه جند عظيم من جنود إبليس» (نهج البلاغه، نامهء 460/69)، «از خشم بپرهيز كه آن سپاهي بزرگ از سپاهيان ابليس است.»

هواپرستی:

یکی دیگر از مۆثرترین راه های نفوذ شیطان بر آدمی «هواپرستی» است، شاید بتوان گفت از جمله مهم ترین ابزار کار اوست. زیرا هواپرستی از درون انسان سرچشمه می گیرد.

آدمی با پیروی از هواهای نفسانی، عقل را که حاکم عادل و بزرگ ترین نعمت الهی است، خفه می کند و ظلمت نفس را بر نورانیت عقل غلبه می دهد و او را به اسارت فرمانده ی پایگاه هوی و هوس که شیطان است در می آورد.

آن گونه که حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «کم من عقل أسیر تحت هوی أمیر» (نهج البلاغه، حکمت 506/211)، «چه بسا عقل که در چنگ هوای نفس اسیر شده، هوا، امیر اوست».

در حقیقت انسان از طریق هواهای نفسانی به مرحله پست حیوانیت سوق داده می شود و در آن لحظه است که شیطان از راه شهوات نفسانی و صفات خبیثه و با نیروی جاذبه ای که دارد، خاطرات و اندیشه های او را به سوی خود جلب می کند و به هر کجا که بخواهد می برد و خود را قرین و هم نشین دائمی او می گرداند.

خداوند می فرماید: «و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین» (الزخرف/36)، «هر کس که از یاد خدای رحمان روی گرداند، شیطانی بر او می گماریم که همواره همراهش باشد.»

این هم نشینی سبب می گردد تا عقل و اندیشه و احساسات برین را فدای امیال و هواهای نفسانی خود قرار دهند و هرگاه سخن حقی به او بگویند از پذیرفتن آن سر باز زند، در این موقع است که فتنه ها و آشوب ها بر پا خاسته و سبب پنهان گذاشتن حقایق و ایجاد اختلافات بی پایه و اساس می گردد.

آنان که از هواهای نفسانی پیروی می کنند، به جای بهره مندی متعادل از غرایز و نعمت های طبیعی خدادادی، غرق در غرایز مصنوعی و شیطانی گشته تا حدی که مرزهای شرعی و اخلاقی را در هم می شکنند و با پیروی از هواهای شیطانی عقل و وجدان را سرکوب کرده و خود را به سوی دشمن ترین دشمن خود که همان نفس درون اوست می کشاند.

پس این انسان است که با پیروی از خواهش های شیطانی، راه ورود شیطان را باز می کند و خود را در دام بدبختی و فلاکت قرار می دهد که حضرت علی(علیه السلام) در این باره می فرماید: «والشقی من انخدع لهواه و غروره»، «بدبخت کسی است که فریب هوای نفس خود را بخورد.» (نهج البلاغه، خطبهء 117/86)

حضرت علی(علیه السلام) خطر پیروی از هوی پرستان را آن قدر زیاد می بیند که هشدار می دهد مبادا با آن ها مجالست کنید زیرا شیطان در کنار ایشان است: «هم نشینی با هواپرستان باعث فراموشی ایمان و حضور شیطان است».

فحشاء و منکر

شیطان از شما می خواهد که اهل فحشا (گناهان پنهانی) و منکر (گناهان آشکار) باشید، اما هیچ گاه به شما نخواهد گفت که فحشاء و منکر می تواند سبب سقوط شما در دره هلاکت و گمراهی شود، به همین دلیل خداوند متعال در آیات متعددی از پیروی از گام های شیطان منع کرده است و فرموده:

(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ ...: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، پای از پی گام های شیطان منهید، و هر کس پای بر جای گام های شیطان نهد [بداند که] او به زشتکاری و ناپسند وا می‌دارد.) (النور: 21)

نتیجه گیری:

شیطان جهت حمله به انسان از راه ها و وسایلی استفاده می کند که قطعاً در صورت عدم شناخت آنها می توان سد راه او شد.

حملات شیطانی و کمین گاه های او جهت حمله، معمولاً آشکار و در دیدرس عموم نیست. او چون هر دشمنی از نقاطی حمله می کند که فرد احتمال آنها را کمتر می دهد و آسیب پذیرتر باشد.

محل وسوسه و اغواگری شیطان، قلب و منافذ ورودی او نقایص وجودی اش می باشد که به راحتی شیطان آنها را شناسایی کرده و از آنجا حمله می کند.

مهم ترین راه های نفوذ شیطان به قلب انسان همان است که خودش نیز به همان جهت از بارگاه قرب ربوبی مطرود شد.

وقتی شیطان "خود" را دید و در برابر فرمان الهی مقاومت نمود، و وقتی برای خود تصور بزرگی نمود، این تصور باعث کوچک دیدن اطاعت خدا شد و نافرمانی کرد. پس تکبر، خشم و غضب، حسادت، هواپرستی و دنیاطلبی نیز این چنین شیطان را مسلط بر زندگی انسان می کند.   

منابع:

سایت قرائتی ـ تفسیر نور

سایت دستیاری پارس مدیک

فاتح نت